د هند او مالديپ خرابېدونکې اړيکې؛ د چين فکټور

هند او مالديپ نږدې تاريخي اړيکې لرلي دي او له ۱۹۶۵ز. کال او په ځانګړي ډول له ۱۹۸۰يمو کالونو څخه وروسته مالديپ تر ډيره په اقتصادي او امنيتي لحاظ پر هند متکي و. په مالديپ کې  د معيزوو له برياليتوب وروسته مالديپ په خپل بهرني سياست کې لوی بدلون راوست او له هند څخه چين ته واوښتل. هند د يو سيمه ييز قدرت او د چين د سيال په توګه د مالديپ دې کار ته اندېښمن دی،

بیشتر بخوانید

د پاکستان په ټاکنو کې د قدرت مبارزه او د افغانستان لپاره راتلونکې سناریوګانې

د پورتنیو څرګندونو پر بنسټ، موږ دې پایلې ته رسیږو چې که د پاکستان راتلونکی حکومت د پاکستان د خلکو د ګوند او د مسلم لیګ ګوند د ټاکنیز ټیم د ایتلاف لخوا جوړ شي. د عامه وګړو د رضایت خلاف (چې ځانونه یې په ټاکنو کې د عمران خان د پلویانو په توګه معرفی کول) له حکومت څخه، د پاکستاني طالبانو د بریدونو شدت او په پای کې د افغانانو د ازادۍ او خپلواکۍ غوښتونکو چلند به د دې لامل شي چې پاکستاني چارواکي پر افغانان حکومت تور پورې کړي. او دا به د اسلامي امارت او پاکستان تر منځ اړیکې خړې پړې کړي.  او دغه ستونزه به د افغانستان پر اقتصاد  چې له پاکستان څخه جنوبي اسیا او حتی چین ته د سوداګرۍ په لاره کې د لانجې د رامنځته کېدو او همدارنګه د سیاسي فشارونو د رامنځته کېدو له امله چې د اسلامي امارت لپاره ناخوښ راتلونکی وی، ډېره اغېزه  ولري.

بیشتر بخوانید

رویدادهای مهم سیاسی سال ۲۰۲۳ و تأثیرات آنها بر نظم بین الملل

سال ۲۰۲۳م مهمترین سال از نظر مشکلات و تغییرات سیاسی، امنیتی و اقتصادی در سطح بین المللی بود. در این سال جنگ بین اوکراین و روسیه شدت گرفت. ظلم بر مردم مظلوم فلسطین به آخرین حد خود رسید، آذربایجان قره باغ را دریافت کرد و سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال خاورمیانه تغییر کرد. بی‌کیفیتی، غلامی و درماندگی کشورهای عربی آشکار شد، موقعیت ایالات متحده آمریکا به شدت آسیب دید و چهره واقعی آن در سطح بین المللی به دلیل نقض حقوق بشر و حمایت اسرائیل آشکار شد. تحولات اقتصادی در افغانستان تحت رهبری امارت اسلامی صورت گرفت، اما موضوع تحصیل دختران همچنان مبهم بود. امارت اسلامی روابط خود را با منطقه تقویت کرد، اما روابط آن با پاکستان در برخی مسائل به ویژه در مورد مهاجران اجباری کمی بدتر شد. معادلات خاورمیانه کمی تغییر کرده است و همه‌ی این اتفاقات باعث شده که تغییر نظم بین المللی در جهت پایان سلطه تک قطبی ایالات متحده آمریکا شتاب بیشتری به خود بگیرد.

بیشتر بخوانید

د ۲۰۲۳ز. کال مهمې سياسي پېښې او پر نړيوال نظم يې اغيزې

۲۰۲۳ز. کال کې په نړيواله کچه د سياسي، امنيتي او اقتصادي ستونزو او بدلونونو د رامنځته کېدو تر ټولو مهم کال و. په دغه کال کې د اوکراين او روسيې جګړې لا زور واخيست، د فلسطين پر مظلوم ولس ظلم وروستي حد ته ورسېده، اذربايجان ناګورنو قره باغ ترلاسه کړ، د منځني ختيځ په اړه د امريکا متحده ايالاتو بهرنۍ پاليسي بدله شوه، د عربي هېوادونو بې کيفيايتي، غلامي او بې وسي لا په ډاګه شوه، د امريکا متحده ايالاتو حيثيت د بشري حقوقو د نقض او د اسراييلو د ملاتړ له امله په نړيواله کچه سخت خراب او اصلي څېره يې په ډاګه شوه، په افغانستان کې  د اسلامي امارت تر مشرۍ  لاندې اقتصادي پرمختګونه رامنځته، خو د نجونو د تعليم قضيه هماغسې مبهمه پاتې شوه، د اسلامي امارت سيمې ييزې اړيکې پياوړې، خو له پاکستان سره يې په ځينو مسايلو او په ځانګړي ډول د اجباري مهاجرينو پر سر اړيکې يو څه خرابې شو. د منځني ختيځ معادلې يو څه بدلې شوې او دې ټولو پېښو د نړيوال نظم بدلون طرف ته په چټکې د ګامونو اخيستل اسانه کړل او لرې نه ده چې د امريکا متحده ايالاتو باداري پای ته ورسېږي.

بیشتر بخوانید

اخراج اجباری مهاجرین افغان و پالیسی امارت اسلامی در پیوند به آن

شاید عمده‌ترین توجه جهت همکاری به مهاجرین و یا برگشت آن‌‌ها به کشور، برداشتن عوامل مهاجرت در یک کشور باشد. اما در افغانستان هر نظامی که رویکار آمده تلاش کرده است پالیسی نرمی را نسبت به مهاجرین اتخاذ نماید و لکن اغلب نتوانسته اند عوامل مهاجرت را رفع و زمینه عودت اتباع این کشور را فراهم نمایند.

بیشتر بخوانید

له نړيوالۍ ټولنې سره د ا.ا.ا د تعامل څرنګوالی او پر رسميت پېژندنې يې اغېزې

د دولتونو د رسميت پېژندنې لپاره نړيوال حقوقي معيارونه شته، خو د حکومتونو رسميت پېژندنه يوه سياسي پروسه ده او هر هېواد خپلو ګټو ته په کتو د يو نوي حکومت رسميت پېژندلو ته اقدام کوي.

پياوړی مرکزي حکومت، د امنيت او ثبات ټېنګښت، د نشه يي توک دکښت او توليد کمښت، سيمه ييزې اقتصادي پروژې او له ګاونډيو او سيمه له هېوادونو سره د اړيکو پراختيا هغه څه دي چې افغانستان نړيوالې ټولنې  سره د تعامل  لپاره مقدمه او لاسته راوړنې  ګڼې، خو په داخل کې  د نجونو د تعليم مخنیوی، د ښځو کار او ټولشموله حکومت هغه ستونزې دي چې د اسلامي امارت د رسميت پېژندنه دروازه يې تړلې دی او نړيواله ټولنه له تعامل څخه راګرځوي.

بیشتر بخوانید

نگاهی به روابط اقتصادی امارت اسلامی با ایران

اینکه سیاست اقتصادی ایران در قبال افغانستان سه موضوع عمده را شامل می‌شود موضوع نخست رشد صادرات و رساندن آن به ده میلیارد دالر و موضوع دوم استفاده از مسیر افغانستان برای دسترسی به آسیای مرکزی و چین و سوم سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیربنایی در افغانستان می‌باشد.

بیشتر بخوانید

له ایران سره د افغانستان اسلامي امارت اقتصادي اړیکو ته یوه کتنه

د افغانستان په اړه د ایران په اقتصادي سیاست کې درې عمده مسایل شامل دي، لومړۍ مسأله د صادراتو وده او د هغې لس میلیارد ډالرو ته رسول او دویمه مسأله منځنۍ اسیا او چین ته د لاسرسي لپاره د افغانستان د جغرافیې کارول دي او درېیمه په افغانستان کې د زیربناوو په برخو کې پانګونه ده.که څه هم په تېر او اوس دواړو کې د سوداګرۍ توازن د ایران په ګټه دی، خو افغانستان د ځواک د مهمو نقطو په توګه له څو لارو کولای شي له ایران سره اقتصادي تعامل د زیاتوالي لپاره وکاروي.

بیشتر بخوانید

عملیات تاریخی طوفان اقصی و انعکاسات آن در افغانستان

رژیم اشغالگر با حمایت امریکا و جهان غرب، همچنان بر پالیسی ظالمانه، اشغالگرانه و وحشیانه خویش ادامه داده، و عرصه‌ی زندگی را بر ساکنان اصلی سرزمین تنگ‌تر می‌کند.

بیشتر بخوانید

د اقصی طوفان تاریخي عملیات او په افغانستان کې یې انعکاس

دا وحشیانه هوايي بمباري د غزې د خلکو د غچ اخیستنې له امله ده چې ولې د الاقصی طوفان او د اشغالګرو په وړاندې د وسله والو حرکتونو ملاتړ کوي.

بیشتر بخوانید