داکتر مهدی: پاكستانی را با سلاح هندی زدن هیچگاه برای پاكستان قابل تحمل نیست!

مصاحبۀ اختصاصی با داكتر مهدی عضو ولسی جرگه افغانستان.

مركز مطالعات: شما نتایج و دست آورد های سفر آقای حامد كرزی را به هند چگونه بررسی می كنید؟

داكتر مهدی: البته گفته میشود كه افغانستان با هندوستان روابط دیرینه و پیشینه دارد و این یك حقیقت است ولی با توجه به شرایط دشوار كنونی افغانستان و وضعیت كه بر افغانستان حاكم است و با توجه به اینكه بین جمله كه گفته شد كه افغانستان با هند روابط دیرینه تاریخی دارد و شرایط امروز یك فصل از تاریخ حائل است و یك كشوری بنام پاكستانبین هند و افغانستان حائل است. به عباره دیگر مفهوم این سخن این است كه وقتی گفته میشود كه افغانستان با هند روابط دیرینه دارد، منظور از آن، هند بزرگ است كه پاكستان نیز جزء آن بود. حتی گفته میتوانیم كه پاكستان همان جزء اسلامی هند بوده كه به روایت مؤرخین، با آن روابط دیرینه تاریخی و فرهنگی داشتیم. با توجه به نقطه های كه عرض شد، سفر به هند و تأمین مناسبات با هند دقت بیش از حد میخواهد. بنده مثل همیشه همین آرزو را داشتم كه آقای رئیس جمهور سفر خویش را، هدف خویش را از این سفر و مطالبات كه از جانب هند داشت، باید با مردم افغانستان و نماینده های مردم در ولسی جرگه و مشرانو جرگه در میان میگذاشت. به اساس برداشت بسیاری از تحلیلگران منجمله بنده، ما بهای سنگینی در دوستی با هندوستان میپردازیم و در برابر آن دست آوردی كه داریم بسیار اندك است. به عباره دیگر ما دوستی هندوستان را به قیمت دشمنی پاكستان خریدار هستیم. ما با كشور پاكستان دوهزار و هشتصد كیلومتر مرز مشترك داریم. اكثریت ما پاكستان را متهم میدانند كه (به اصطلاح) لانه تروریزم است، حامی طالبان است، مداخله گر است و نیات سوء در قبال افغانستان دارد ولی كمتر كسی در این مورد فكر میكند كه آیا این اتهامات همه یكجانبه است و از جانب دولت افغانستان هیچ قصوری وجود ندارد و این تنها پاكستان است كه یكجانبه به اصطلاح تجاوز میكند و نیت سوء دارد، قصد اشغال و تجزیه افغانستان را دارد، قصد تخریب را دارد و حداقل خواست اش این است كه در افغانستان یك دولت دست نشانده وجود داشته باشد. من از جمله كسانی هستم كه یكسره با این سخن(اتهامات) موافق نیستم، به باور من چیزهای هم اینطرف هست كه باید مورد مداقه قرار دهیم. از آن جمله یكی هم این است كه ما میدانیم كه پاكستان با هند دشمنی تاریخی دارد همانگونه كه در مقدمه صحبت خود عرض كردم كه پاكستان از بدنه هند جدا شده و هنوز دعوی های حل ناشده ارضی با هندوستان دارد و طبیعی است كه بنابر فورمول معروف كه دوست دوست، دوست است و دشمن دوست، دشمن. بنابر این تعبیر، هر اندازه كه مناسبات افغانستان با هند نزدیك میشود، كشور پاكستان متنبه میشود و واكنش شدید نشان میدهد و آنرا مخالف منافع استراتیژیك و حیاتی خود میداند و در این قضیه خیلی حساس است. البته داشتن روابط با هند از جمله حق ملی و ناشی از استقلال افغانستان است و میتواند با هند همانند هر كشوری دیگر روابط داشته باشد ولی منافع ملی افغانستان ایجاب می كند كه روابط خود را با كشور ها سبك و سنگین بسازد. مثلاً بسنجیم كه ما از داشتن همچون روابط كه آقای رئیس جمهور مطرح میكند كه ما باید از هندوستان سلاح بگیریم و معلوم است كه این سلاح را علیه پاكستان به كار بگیریم، چه اندازه خساره خواهیم پرداخت و آنرا به كدام قیمت به دست خواهیم آورد. در این مورد باید تأمل میشد و باید موضوع با مردم افغانستان مشوره میشد ولی آقای رئیس جمهور حسب عادت همیشگی خویش خواست كه به تنهایی تصمیم بگیرد. من از جمله كسانی هستم كه مخالف این گونه خواست ها هستم از هند، چنین خواست های در حضور نیروهای بین المللی كه هنوز پای شان از افغانستان بیرون نشده است، اصلاً درست و منطقی نیست. پای نظامی كشور خصم پاكستان را به افغانستان كشاندن به معنی این است كه افغانستان را میدان جنگ هند و پاكستان میسازیم و مردم افغانستان هیچ دست آوری در این رابطه نخواهد داشت.

از سوی دیگر باید گفت كه هند یك كشور در حال انكشاف است و یك دولت مقتدر است ولی ملت هند در مقایسه با كشور های اروپایی، به خودكفایی و غنا نرسیده است. پس میتوانیم بگوییم كه هند با توجه به وضعیت مردم آن، یك كشور فقیر است پس كمك های اقتصادی كه افغانستان از جانب هند تقاضا دارد برآورده شدنی نیست و درخور توان هندوستان نیست. از نظر نظامی كمك های هند به افغانستان حساسیت های زیادی را در قبال دارد. به گفته یكی از نماینده های مردم پاكستانی را با سلاح هندی زدن هیچگاهی برای پاكستان قابل تحمل نیست. پس تقاضای كمك های نظامی از هند از تدبیر دور است در عین حالیكه هند از عهده آن برآمده نمی تواند.

مركز مطالعات: آیا امروز اینكه آقای رئیس جمهور دست به دامان كشور های غیر از كشور های كه در افغانستان حضور نظامی دارند، میبرد ، شاهد بر این مدعا نیست كه آقای كرزی از كشور های غربی مأیوس شده و غرب در تعهدات خود نسبت به افغانستان صادق نبوده است؟

داكتر مهدی: به نظر من رئیس جمهور در این قضیه مخالف آنچه كه غرب می اندیشد، موقف گرفته است. یعنی موقف آقای حامد كرزی مخالف استراتیژی و تحلیل است كه غرب از روابط افغانستان و پاكستان و افغانستان و هند دارد یعنی نظریات آقای حامد كرزی در مجموع مخالف استراتیژی منطقوی غرب در جنوب آسیا است. غرب بار بار این موضوع را روشن ساخته است كه ما خط دیورند را منحیث مرز بین المللی به رسمیت میشناسیم.یعنی غرب این را روشن ساخته است كه افغانستان باید مناسبات خود را با پاكستان به اساس همین فورمول مشخص كه خط دیورند مرز مشترك بین المللی بین دو كشور است و از طرف غرب به رسمیت شناخته شده است، باید تأمین نماید.رئیس جمهور به مراتب در این اواخر شخصاً اظهار داشت كه خط دیورند را به رسمیت نمی شناسد. این اظهارات به اصطلاح تخطی از آنچیزی است كه غرب و یا كشور های كه در افغانستان حضور دارند،  میخواهند. نقطه ظریف كه در اینجا وجود دارد این است كه تصور كنیم افغانستان در یك گودال قرار دارد كه چهار طرف آن قدرت های اتومی است. پاكستان، چین، آسیای میانه از ناحیه نفوذ روسیه، و ایران كه به اساس روایت ها در بهار ساختن بمب اتومی است. در این حالت آقای رئیس جمهور و دوستان اش به این فكر هستند كه تعادل نظامی بین افغانستان و پاكستان همانند تعادل نظامی كه بین پاكستان و هند وجود دارد، به میان بیاید و این تقاضا این معنی را دارد كه افغانستان از نظر توانایی های نظامی در سطح هندوستان قرار بگیرد. به نظر من این فكر از بنیاد درست نیست و اشتباه است. رسیدن به چنین امری ممكن نیست و محال است چون پاكستان از افغانستان به مراتب پیش افتیده است و اگر ما بخواهیم هم سطح پاكستان شویم، پاكستان از این بیشتر پیش خواهد رفت. پس رسیدن به تعادل نظامی با پاكستان امری ناممكن است. من بار ها این موضوع را گفته ام كه افغانستان باید در فكر تعادل استراتیژیك از نظر سیاسی در منطقه باشد همانند لختن اشتاین و سویس كه از جمله كشور های كوچك در اروپا میباشد. سویس كه از ملحوظات زیادی شباهت های به افغانستان دارد، از راه ایجاد تعادل استراتیژیك و تفاهم سیاسی با قدرت های بزرگ آن منطقه به استقلال سیاسی و اقتصادی رسیده است نه از راه تعادل نظامی.

خواست رسیدن به تعادل نظامی با پاكستان و كشور های منطقه ( در شرایط كنونی ) اقتصاد و امنیت نسبی افغانستان را به تباهی خواهد كشاند و ما را به فصل های دهه گذشته بر می گرداند. پس در نتیجه گفته میتوانیم كه خواست آقای رئیس جمهور با استراتیژی منطقوی كشور های غربی و امریكا كه در افغانستان حضور دارند نیست.

مركز مطالعات: گفته میشود كه یك هدف آقای كرزی از سفر اخیر اش به هند، وارد كردن فشار بر پاكستان است تا سیاست های خود را تغییر دهد. آیا شما موافق این سیاست كه استفاده از رقابت دو كشور است جهت وارد كردن فشار بر یك كشور مشخص، هستید؟

داكتر مهدی: من استفاده از این سیاست را، راه بسیار دور می دانم. استفاده از این نوع فشار مجاز است كه افغانستان با تأمین رابطه با هندوستان كشور پاكستان را تحت فشار قرار بدهد ولی این سیاست حد و مرزی دارد كه گذشتن از آن به قیمت گزاف برای افغانستان تمام میشود. مردم افغانستان این را تحمل كرده نمی تواند كه هندوستان جنگ را از كارگل به افغانستان بیاورد.