تخریب تأسیسات، نشانگر عدمِ تعهد در قبالِ افغانستان
ذاکر جلالی
حضور نیروهای ناتو به رهبری آمریکا در سیزده سال در افغانستان نتوانست امنیت و صلح را درین کشور تأمین کنند. در طول این سالها، افغانستان نه تنها اینکه از دستدرازیهای کشورهای همسایه نجات نیافت، بلکه درگیر بازیهای خطرناکِ استخباراتی بازیگران منطقوی و فرامنطقوی شد. این در حالیست که پیمانِ امنیتی ای بهنامِ “موافقتنامهی دوجانبه امنیتی” قرار است میان افغانستان و امریکا به امضا برسد. درین موافقتنامه جانبِ امریکا هیچ تعهدی نسبت به تجهیز و آموزش نیروهای افغانستان و حمایت مالی این کشور ندارد. در مقابل، امریکا نه پایگاه که نظامی درین کشور خواهد داشت که میتواند با استفاده ازین پایگاهها کشورهای منطقه و دور و نزدیک را زیر نظر خواهد داشت. امضای این موافقتنامه هنوز دچار انکار رئیسجمهور کرزی از امضای این سند است که تا این دم فشارهای بینالمللی بر کرزی بینتیجه مانده اند.
در چنین وضعیت مملو از بنبست، خبرِ تخریب تأسیساتِ ناتو در رسانهها مطرح شد. این در حالیست که ناتو پس از 2014م تعهد سپرده که در سه بخش با افغانستان همکاری خواهد داشت: مشاورت، همکاری و آموزش نیروهای افغان. تخریب این تأسیسات نشان میدهد که این نیروها در تلاش این اند که حتا در صورتِ حضور شان درین کشور جنگ را افغانی سازند که در آن وضعیت هردو جانبِ کشته و مرده را افغانها تشکیل خواهند داد. تخریب این تأسیسات به سادگی نشان میدهد که این کشورها هیچگونه تعهد نسبت به آینده افغانستان نخواهند داشت. اگر این کشورها واقعاً در پی بلند بردن سطح توانایی نیروهای افغان باشند، چرا این تأسیسات تخریب میشوند؟ معلوم است که پس از خروج و یا هم حضور ایشان (2014) افغانستان دچار جنگ خواهد، چه –به گفته ایشان- جنگ در برابر مخالفین و یا هم رقابت با کشورهای همسایه. یکی از نیازهای بستن پیمان با امریکا رقابت و نیات شومِ کشورهای همسایه خوانده شده است. اگر کشورهای غربی و ناتو در رقابتهای منطقوی جانبِ افغانستان را حمایت میکنند پس چرا این تأسیسات تخریب میشوند؟
کوتاه سخن اینکه، حضور، خروج، بلند بردن سطح نیروهای افغان و یا هم ضعفِ این نیروهای به منافع ویژهی کشورهای درگیر در افغانستان بستگی دارد. در چنین وضعیت، بستنِ پیمان با اینچنین دوستانِ به اصطلاح استراتیژیک هیچ دردِ افغانستان را درمان نخواهد کرد. بهتر است افغانستان عوضِ اینکه در ائتلاف با کشورهای غربی شامل شود که باعث بروز اختلافات با کشورهای همسایه میشود، بهتر است که افغانستان با کشورهای همسایه به همسویی اهمیت قایل شود و از راه همگرایی منطقوی به امنیت و صلح دایمی دست یابد.