احمد سعیدی: استفاده از تربیون هند علیه پاکستان، مشکل ساز خواهد بود!

مصاحبۀ اختصاصی مرکز مطالعات با احمد سعیدی كار شناس مسائل سیاسی

مركز مطالعات: دلایل پیروزی حزب مسلم لیگ پاكستان را با اكثریت در انتخابات پارلمانی در چه می بینید؟

سعیدی: دلایل پیروزی حزب مسلم لیگ را میتوان از زاویه های مختلف بررسی نمود. اول اینكه در دور گذشته صدارت نواز شریف كه دو سال از آن سپری شده بود، جنرال پرویز مشرف كودتا نمود، وی را به ادامه صدارت نگذاشت، وی را زندانی نمود و بعداً در حدود ده سال تبعید شد. به همین دلایل یكنوع ترحم بین مردم پاكستان نسبت به آقای نواز شریف وجود داشت.

دوم اینكه ضعف اقتصادی، بی كفایتی، بی برنامگی، ناتوانی و مشكلات برق در دوران حكومت پنج ساله حزب مردم پاكستان به رهبری آصف علی زرداری، یوسف رضا گیلانی و چوهدری اشرف، باعث شد كه نواز شریف با شعار های اقتصاد خوب و پاكستان امن در انتخابات كامیاب شود.

سوم اینكه نواز شریف در مبارزات انتخاباتی خود هیچ نوع زبانزد لجاجت نكرد و بسیار با تحمل كمپاین كرد.

عامل دیگر اینكه وی گفت با طالبان جنگ نمی كنیم و بطور صلح آمیز مذاكره خواهیم كرد.

عامل دیگر اینكه چون در پاكستان دیدگاه ضد امریكایی بسیار قوی است، بناءً گفت كه ما بعد از پیروزی در انتخابات از ائتلاف (به اصطلاح) ضد تروریزم خارج میشویم یعنی اجازه نمیدهیم كه مناطق شمال پاكستان توسط طیارات بدون سرنشین(امریكایی) بمبار شود و با امریكا سیاست ها و قرارداد ها را از نو آغاز میكنیم. مسئله كشمیر را از راه منطقی حل میكنیم و همچنان گفت كه ما برای پاكستان یك اقتصاد نیرومند میسازیم و كسانی را كه استفاده جویی كردند، محاكمه می كنیم. این ها همه باعث این شدند كه حزب مسلم لیگ برنده انتخابات پاكستان با اكثریت شود.

مركز مطالعات: تأثیر این تحول بر وضعیت داخلی پاكستان از نظر سیاسی، اقتصادی و امنیتی چه خواهد بود؟

سعیدی: شناخت كه من شحصاً از نواز شریف دارم، وی به سن 28 سالگلی وزیر اقتصاد لاهور بود و به سن 33 سالگی وزیر اعلی بود. غیر از این دوره، دو دوره دیگر نیز صدارت كرده است. یك سرمایه دار قوی و نیرومند، اقتصاد دان خوب و یك سیاست مدار با تجربه است. رابطه نوازشریف در گذشته با اردو خوب نبود اما به اثر كودتای كه علیه وی صورت گرفت، عبرت گرفته است و این بار با اردو نرمتر و بهتر حركت خواهد كرد.

از طرف دیگر نوازشریف آرزوهای مردم پاكستان را درك میكند كه عبارت از امن، اقتصاد خوب و حل مشكل برق است.طی صد روز نوازشریف حركت های را انجام خواهد داد كه مردم از آن طرفداری خواهد كرد. كوشش خواهد كرد كه سیاست اقتصادی درست را اختیار كند. كوشش خواهد كرد كه كمبودی ها و كاستی های نظام گذشته را رفع كند.كوشش خواهد كرد كه در سیاست داخلی امنیت و استحكام بیاورد. و می بینیم كه در سیاست خود یكنوع نرمش را اختیار نموده است.

بناءً یك سال از حكومت نوازشریف با آراسته كردن و آماده كردن سیاست داخلی خواهد گذشت و بعد از آن بیشتر متوجه سیاست های خارجی خواهد شد.

مركز مطالعات: تأثیر این تحول را بر روابط افغانستان و پاكستان چگونه می بینید؟

سعیدی: طوری كه میگویند سیاست هنر زندگی استو در سیاست دوست دایمی و دشمن دایمی وجود ندارد. آنچه كه دایمی است منافع است.زمانی كه كشور پاكستان احساس كند كه روابط با افغانستان به نفع مصلحت و منافع علیای كشور شان است و آنها در قضایای افغانستان تأثیر گذاری و نقش مهم دارند، بدون شك كوشش میكند كه روابط را بهتر بسازد. اما زمانی كه احساس كند كه افغانستان به یكبارگی به دامان حریفش هند افتاده و كمك های نظامی از طرف هند صورت خواهد گرفت و دست پاكستان از دامن افغانستان قطع خواهد گردید، در آنصورت از طریق مهره های كه پاكستان در افغانستان دارد مداخله خواهد كرد.

نوازشریف نسبت به سائر رهبران پاكستانی در بین مجاهدین افغانستان نفوذ بیشتری دارد. همان نوازشریف كه در راولپندی برای مجاهدین افغانستان حكومت ساخت. و همچنان نوازشریف یكی از نزدیكان جنرال ضیاءالحق بود و نقش بسزای در تحولات آن زمان داشت.اما باید تحولات منطقه را از سال 1371ه ش كه مجاهدین پیروز شدند تا حالا باید عاقلانه فكر نمود. نوازشریف هم میداند كه افغانستان فعلی افغانستان 30 سال قبل نیست، پیمان های استراتیژیك با دوازده كشور عقد شده است و امریكا در منطقه حضور دارد. پس به نظر من كوشش خواهد كرد كه سیاست های خود را با در نظر داشت این همه تحولات عیار نماید.اما زمانی كه احساس كند پاكستان در سیاست های افغانستان منزوی شده است و آنچه را آرزو دارد به دست نمی آورد، بدون شك مداخله خواهد كرد.

مركز مطالعات: هدف سفر آقای كرزی به هند و تأثیر آن بر روابط افغانستان و پاكستان چه خواهد بود؟

سعیدی: سفر آقای كرزی به اساس یك ضرورت و یك عكس العمل آنی صورت گرفته است. شما میدانید كه آقای آصف علی زرداری بعد از ملاقات با آقای حامد كرزی با وساطت آقای دیوید كامرون در لندن ، وعده داد كه طی شش ماه در پروسه صلح افغانستان كمك خواهند كرد اما كاری صورت نگرفت. بعد از آن آقای كرزی سفری داشت به بروكسل و با پرویز اشفاق كیانی لوی درستیز پاكستان ملاقات نمود. ولی آقای كرزی از آن سفر خیلی نا امید و دست خالی برگشت به این معنی كه مقامات پاكستان از آقای كرزی خواسته های داشتند كه وی آنرا برآورده نمی توانست. از طرف دیگر پاكستان زد و خورد های را در ساحه مرزی با افغانستان آغاز نمود و بالاخره آنچه را كه وعده داده بود عمل نكرد. در نتیجه برای آقای كرزی غیر از دروازه هند دیگر دروازه ای باقی نماند. به این معنی كه آقای كرزی گفت ما خط دیورند را به رسمیت نمی شناسیم ولی دوست استراتیژیك اش امریكا و انگلستان گفت ما به رسمیت میشناسیم. پس برای آقای كرزی یك دروازه باقی مانده بود كه همان هند بود كه هم حریف پاكستان و هم یك ابرقدرت نظامی، اقتصادی و سیاسی در منطقه هست. بناءً آقای كرزی میخواهد حداقل توسط هند بر پاكستان فشار وارد كند تا تغییر در سیاست پاكستان به میان بیاید. اما به نظر من به اساس زیركی و سیاست های عاقلانه ای كه در هندوستان وجود دارد، حكومت هند در مورد خط دیورند اظهار نظر نخواهند كرد. و همچنان موقف هند در مورد درخواست آقای كرزی مبنی بر كمك های نظامی به وعده بررسی ها خلاصه خواهد شد و خواهند گفت كه تقاضا ها را بررسی خواهیم كرد و بعداً گام بر خواهیم داشت.

از سوی دیگر سفر آقای كرزی به هند، تحت شعاع ای سفر رهبر چین به هند قرار گرفت و باید سفر آقای كرزی در موعد غیر از این صورت میگرفت. شما میدانید كه چین و هند با هم معضلات دارند و میتواند سفر آقای كرزی را تحت شعاع قرار دهد چون روابط هند و چین مهم تر است از روابط افغانستان و هند.

به نظر من افغانستان به یك سیاست متوازن بین همسایه ها ضرورت دارد. یعنی در تعامل با هردو طرف منافع ملی خود را در نظر بگیریم و روابط را با هردو طرف در راستای منافع خود تأمین كنیم. یعنی به دام یكی از تضاد های موجود در منطقه گیر نمانیم كه عبارت از دام ایران علیه امریكا و دام پاكستان علیه هند. افغانستان باید سیاست متوازن و همگرایی را باید عیار بسازد تا همسایه ها باورمند شوند كه افغانستان فقط منافع خودش را دنبال میكند. به نظر من اگر ما از تربیون هندوستان علیه پاكستان استفاده نموده و شعار بدهیم، برای ما مشكل ساز و خطرناك خواهد بود. آقای كرزی باید بداند كه متأسفانه افغانستان فعلاً تخته شطرنج است كه سائرین روی آن دانه ها چیده اند و بازی میكنند. آقای كرزی با سیاست های نابخردانه ای خود كاری را نكند كه همسایه های افغانستان در تخته شطرنج افغانستان یكدیگر را به شكست مواجه كنند.