تحلیل هفته PDF

تاجکستان و افغانستان به‌عنوان دو کشور همسایه، دارای پیشینه تاریخی، اشتراکات دینی، قومی، زبانی و فرهنگی که هرگز نمی‌توانند بدون داشتن روابط سیاسی حسنه احساس راحت نسبت به یکدیگر داشته باشند. هرچند که درحال حاضر روابط سیاسی دو کشور قطع می‌باشد اما وجود اشتراکات گسترده میان دو کشور داشتن روابط خوب را به سادگی فراهم می‌کند.

با توجه به موارد فوق به این نتیجه می‌رسیم که اگر حکومت آینده پاکستان توسط تیم انتخاباتی حزب مسلم لیگ به ائتلاف حزب مردم پاکستان تشکیل شود، به نسبت نارضایتی اکثریت مطلق شهروندان پاکستان( که در انتخابات خود را هواداران عمران خان معرفی نمودند. ) از حکومت، تشدید حملات تحریک طالبان پاکستانی و نهایتا رویکرد آزادی خواهانه و استقلال طلبانه ی افغان‌ها سبب خواهد شد که مقامات پاکستانی اتهاماتی را بر حکومت افغانستان وارد کنند و این فضای روابط میان امارت اسلامی و پاکستان را تیره تر خواهد کرد. و این معضل بالای اقتصاد افغانستان از بابت خلق اصطکاکات در مسیر تجارت به آسیایی جنوبی و حتی چین از سوی پاکستان و همچنین ایجاد فشار سیاسی که می‌تواند آینده‌ی ناخوشایندی به امارت اسلامی داشته باشد، تأثیری بزرگی خواهد گذاشت.

د پورتنیو څرګندونو پر بنسټ، موږ دې پایلې ته رسیږو چې که د پاکستان راتلونکی حکومت د پاکستان د خلکو د ګوند او د مسلم لیګ ګوند د ټاکنیز ټیم د ایتلاف لخوا جوړ شي. د عامه وګړو د رضایت خلاف (چې ځانونه یې په ټاکنو کې د عمران خان د پلویانو په توګه معرفی کول) له حکومت څخه، د پاکستاني طالبانو د بریدونو شدت او په پای کې د افغانانو د ازادۍ او خپلواکۍ غوښتونکو چلند به د دې لامل شي چې پاکستاني چارواکي پر افغانان حکومت تور پورې کړي. او دا به د اسلامي امارت او پاکستان تر منځ اړیکې خړې پړې کړي.  او دغه ستونزه به د افغانستان پر اقتصاد  چې له پاکستان څخه جنوبي اسیا او حتی چین ته د سوداګرۍ په لاره کې د لانجې د رامنځته کېدو او همدارنګه د سیاسي فشارونو د رامنځته کېدو له امله چې د اسلامي امارت لپاره ناخوښ راتلونکی وی، ډېره اغېزه  ولري.

چين او افغانستان د دوو ګاونډيو هېوادونو په توګه د ښو سياسي اړيکو تاريخ لري. که څه هم په تېرو وختونو کې د افغانستان سياسي بدلونونو او د افغانستان دوه ځلي اشغال (د شوروي اتحاد او امريکا متحده ايالاتو) د ښو سياسي اړيکو په سيوري کې د دواړو ګاونډيو هېوادونو ترمنځ د اقتصادي اړيکو د پراختيا امکان له منځه وړی و، خو په افغانستان کې د اسلامي امارت بیا واک ته له رسیدلو وروسته او د دواړو لورو تر منځ د ښو اړیکو شتون، سیاسي متقابل عمل، د اسلامي امارت په بهرني سیاست کې اقتصاد محوره تګلاره او یو بل ته د دواړو خواوو اقتصادي کشش، د دواړو هیوادونو ترمنځ اقتصادي اړیکې د ملاحظې وړ او وده کونکي حالت کې دي. په ټولیز ډول ویلای شو، هغه فرصتونه چې په افغانستان کې رامنځ ته شوي دي او هغه متقابل ظرفیتونه چې افغانستان او چین په اقتصادي لحاظ د یو بل لپاره لري، په راتلونکي کې د دواړو هېوادونو د اقتصادي اړیکو د پراختیا او ودې لپاره زمینه برابره کړې ده.

چین و افغانستان به‌عنوان دو کشور همسایه سابقه مراودات سیاسی خوبی در کارنامه خود دارند. با اینکه تحولات سیاسی و دوبار اشغال افغانستان (توسط شوروی و ایالات متحده امریکا) در گذشته امکان گسترش روابط اقتصادی میان دو کشور همسایه را در سایه مناسبات سیاسی خوب از میان برده بود، اما پس از بازگشت امارت اسلامی به قدرت در افغانستان و وجود حسن‌روابط متقابل سیاسی میان دو طرف، اتخاذ رویکرد اقتصادمحور در سیاست خارجی امارت اسلامی و جذابیت‌های اقتصادی دو طرف نسبت به یکدیگر، روابط اقتصادی میان دو کشور نیز در وضعیت قابل قبول و رو به رشدی قرار گرفته است. به‌صورت کلی‌ ‌می توان گفت که فرصت‌های به‌وجود آمده در افغانستان و ظرفیت‌های متقابلی که افغانستان و چین به لحاظ اقتصادی برای یکدیگر دارند، امکان و فضای رشد و گسترش روابط اقتصادی را در آینده فراوری هر دو کشور گشوده است.

توسط: مرکز مطالعات استراتژيک و منطقوی یادآوری: نسخۀ PDF این تحلیل را از اینجا دانلود نمایید. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ آنچه درین شماره می‌خوانید: آنچه

سال ۲۰۲۳م مهمترین سال از نظر مشکلات و تغییرات سیاسی، امنیتی و اقتصادی در سطح بین المللی بود. در این سال جنگ بین اوکراین و روسیه شدت گرفت. ظلم بر مردم مظلوم فلسطین به آخرین حد خود رسید، آذربایجان قره باغ را دریافت کرد و سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال خاورمیانه تغییر کرد. بی‌کیفیتی، غلامی و درماندگی کشورهای عربی آشکار شد، موقعیت ایالات متحده آمریکا به شدت آسیب دید و چهره واقعی آن در سطح بین المللی به دلیل نقض حقوق بشر و حمایت اسرائیل آشکار شد. تحولات اقتصادی در افغانستان تحت رهبری امارت اسلامی صورت گرفت، اما موضوع تحصیل دختران همچنان مبهم بود. امارت اسلامی روابط خود را با منطقه تقویت کرد، اما روابط آن با پاکستان در برخی مسائل به ویژه در مورد مهاجران اجباری کمی بدتر شد. معادلات خاورمیانه کمی تغییر کرده است و همه‌ی این اتفاقات باعث شده که تغییر نظم بین المللی در جهت پایان سلطه تک قطبی ایالات متحده آمریکا شتاب بیشتری به خود بگیرد.

۲۰۲۳ز. کال کې په نړيواله کچه د سياسي، امنيتي او اقتصادي ستونزو او بدلونونو د رامنځته کېدو تر ټولو مهم کال و. په دغه کال کې د اوکراين او روسيې جګړې لا زور واخيست، د فلسطين پر مظلوم ولس ظلم وروستي حد ته ورسېده، اذربايجان ناګورنو قره باغ ترلاسه کړ، د منځني ختيځ په اړه د امريکا متحده ايالاتو بهرنۍ پاليسي بدله شوه، د عربي هېوادونو بې کيفيايتي، غلامي او بې وسي لا په ډاګه شوه، د امريکا متحده ايالاتو حيثيت د بشري حقوقو د نقض او د اسراييلو د ملاتړ له امله په نړيواله کچه سخت خراب او اصلي څېره يې په ډاګه شوه، په افغانستان کې  د اسلامي امارت تر مشرۍ  لاندې اقتصادي پرمختګونه رامنځته، خو د نجونو د تعليم قضيه هماغسې مبهمه پاتې شوه، د اسلامي امارت سيمې ييزې اړيکې پياوړې، خو له پاکستان سره يې په ځينو مسايلو او په ځانګړي ډول د اجباري مهاجرينو پر سر اړيکې يو څه خرابې شو. د منځني ختيځ معادلې يو څه بدلې شوې او دې ټولو پېښو د نړيوال نظم بدلون طرف ته په چټکې د ګامونو اخيستل اسانه کړل او لرې نه ده چې د امريکا متحده ايالاتو باداري پای ته ورسېږي.

شاید عمده‌ترین توجه جهت همکاری به مهاجرین و یا برگشت آن‌‌ها به کشور، برداشتن عوامل مهاجرت در یک کشور باشد. اما در افغانستان هر نظامی که رویکار آمده تلاش کرده است پالیسی نرمی را نسبت به مهاجرین اتخاذ نماید و لکن اغلب نتوانسته اند عوامل مهاجرت را رفع و زمینه عودت اتباع این کشور را فراهم نمایند.