قتل های هدفمند در افغانستان، عوامل و پیامد ها
نا امنی و خشونت پدیده‌ی ناشناخته ای برای افغانستان نیست، در کشوری که چهار دهه است در تنور خشونت و جنگ می سوزد، دست کم یک سه نسل، این مصیبت را تا عمق استخوان لمس و عملاً با آن زندگی کرده است. آنچه این روزها در افغانستان می گذرد شکل کم سابقه و متفاوتی از خشونت است که با روش‌های جدید و اهدافی مشخص اجرا می شود. شبکه ها و سازمان های تروریستی متمرکز شده اند که افراد مشخصی را دست چین و ترور کنند. علمای دین، خبرنگاران، فعالان مدنی، شخصیت های اجتماعی و همه ی کسانی که از یک سو از تدابیر و امکانات حفاظتی و امنیتی برخوردار نیستند و از سوی دیگر، کشته شدن آنها با عث ایجاد رعب و ترس برای همنوعانش می گردد.
به نظر می رسد، اهدف مهم تر عوامل این ترورها، خلق وحشت در افکار عمومی، افزایش بی امنیتی و تخریب روند صلح باشد. عاملین این حوادث شناسایی نمی شوند و درصورتی که سر نخی به دست آید باز هم تحقیقات شفاف صورت نمی گیرد و نه هم مردم و بازماندگان قربانیان در جریان تحقیقات قرار داده می شوند. متاسفانه تدابیر از سوی نهادهای امنیتی هم در برابر این گونه حملات و قتل های هدفمند بسیار ضعیف است. بدون شک، حملاتی که در ماه های اخیر علیه افراد در قلب پایتخت کشور صورت گرفته است نه تنها یک چالش بزرگ علیه امنیت و آسایش پایتخت نشینان است بلکه یک چالش جدی در برابر کامیاب سازی پروسهء صلح نیز می باشد.
سرمایه های انسانی ایکه قربانی حملات هدفمند شده اند:
وحید مژده از کارشناسان سیاسی و فعالان سرشناس رسانه ای که ضمن داشتن جایگاه منتقد دولت مخالف حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان و همواره برای برپایی صلح و آرامش در این کشور تلاش می کرد، در م مطابق به ۲۹ عقرب ۱۳۹۸هـ.ش( ۲۰نوامبر ۲۰۱۹م) نزدیک خانه اش در کابل هدف حمله سوء قصد دو فرد مسلح ناشناس قرار گرفت و کشته شد.[1]
تتسو ناکامورا مشهور در افغانستان به کاکا مراد پزشک ۷۳ ساله جاپانی که بخش عمده زندگی و حرفه خود را وقف بهبود زندگی شهروندان افغانستان کرده بود، در۶ دسامبر ۲۰۱۹ با پنج همکار افغانش هنگام نظارت از یک پروژه در جلال آباد مرکز ننگرهار در نتیجه یک حمله مسلحانه شدیدا زخمی و سپس درگذشت.[2]
دکتور مولوی محمد ایاز نیازی، استاد دانشگاه و خطیب مسجد جامع منطقه وزیر اکبر خان کابل که همواره از حملات داعش و حضور و حملات نظامیان خارجی علیه غیرنظامیان انتقاد می کرد، و همواره بر پایی صلح میان افغان ها مردم را تشویق می نمود و علت تمام ناآرامی های کشور را اختلافات بین افغان ها میدانست. به تاریخ ۱۳ جوزا ۱۳۹۹هـ.ش بر اثر حمله انتحاری در محوطهٔ این مسجد آماج انفجار ماین جاگذاری شده قرار گرفت، و به شهادت رسید. شماری از مقامات دولت افغانستان کشته شدن وی را ضایعه جبران ناپذیر خواندند، طالبان نیز در تحت بیانیه‌ای این حمله را محکوم کردند.[3]
مولوی عزیز الله مفلح امام و خطیب مسجد و عضو شورای علمای سراسری افغانستان و همچنین سه نمازگزار دیگر براثر انفجاری در مسجد جامع شیرشاه سوری واقع در منطقه سوم امنیتی در غرب کابل در ۲۳ جوزا ۱۳۹۹هـ.ش به شهادت رسیدند. به گزارش وزارت حج و اوقاف افغانستان مولوی مفلح در کنار تحصیلات علوم شرعی در عرفان و تصوف نیز مطالعاتی داشت، اعتدال گرایی و طرفداری از داعیهء صلح در کشور، سبب گسترش محبت او در میان علاقه مندانش شده بود.[4]
دکتر عبدالباقی امین، رئیس شورای علمی وزارت معارف افغانستان و از چهره‌های حامی مذاکرات صلح با طالبان صبح روز چهارشنبه ۲۹ اسد سال ۱۳۹۹هـ.ش بر اثر انفجار یک ماین مقناطیسی جاسازی شده در موتر حامل وی در منطقه کمپنی ناحیه پنجم شهر کابل کشته شد. او در پوهنتون کابل، دانشگاه بین المللی اسلامی اسلام آباد پاکستان، وپوهنتون های کلان لیبیا و سودان تدریس کرده و از فعالین سرسخت صلح بود.[5]
یما سیاوش، رفیع صدیقی، الیاس داعی، ملاله میوند، رحمت الله نیکزاد، یوسف رشید و فرشته کوهستانی از جمله فعالان مدنی و رسانه ای هستند، که در جریان ماه های اخیر به قتل رسیده اند. همچنان در میان قتل های هدفمند، صاحب منصبان اردو و پولیس، سارنوالان و قضات و مسئولین متقاعد وبرحال دولت نیز شامل می باشند.
افزایش نا امنی، وقوع انفجار های پیوسته و حملات هدفمند در کابل و ولایات باعث شده شهروندان از هر زمان دیگری در نگرانی به سر ببرند. تنها روز شنبه ۶ جدی، سال ۱۳۹۹هـ.ش چهار انفجار در نواحی مختلف شهر کابل رخ داده است، تمام این ها بیان میکند که نهاد های کشفی و استخباراتی حکومت در مسئولیت خود ناکام بوده اند. در قتل های هدفمندانه علمای دین و شخصیت های اجتماعی بیشتر آنانی مورد هدف قرار گرفته اند که حامی قطع جنگ و مصالحهء ملی در کشور بوده و در پروسهٔ صلح نقش فعال داشته اند. چنانچه زلمی خلیل زاد نمایندهٔ ویژه امریکا برای صلح افغانستان در مورد حملات هدفمندانه اخیر اظهار نمود که در پی این حوادث کسانی اند که می خواهند روند صلح را برهم زده و آن را تأخیر، منحرف سازند.[6]
عوامل و پیامد های قتل های هدفمند:
جهت های مجهول تقربیا هر روز یک چهره شناخته شده را با ضرب گلوله یا بمب مقناطیسی، با کم ترین هزینه و بیشترین هیاهوی تبلیغاتی و اجتماعی از بین میبرند، در پهلوی این ها مردم عام از ضرر جانی و مالی این حملات بی نصیب نمی باشند. چنین به نظر میرسد که گروه های مجهول با ایجاد بی امنیتی عمومی در کشور خواستار ایجاد هرج و مرج بوده، و میخواهند مردم را نسبت به آیندهٔ صلح بی اعتماد و نا امید ساخته، پروسهء صلح را سبوتاژ نمایند.
ترور نخبه گان اجتماعی، کدر های علمی، فعالین نهاد های اجتماعی و فعالان عرصه های سیاسی جدا از خلق غم میان مردم، ستم بزرگی در حق یک ملت است. زیست شناسان یک مقولهٔ بسیار خوب را بیان می نمایند که، نبود هر چیز قابل جبران است، به جز انسانی که زیست مسالمت آمیز دارد و به هم نوع خود کمک می کند.
هروز با بهانه های مختلف نخبگان سیاسی، کدر های علمی، نظامی کشته و فعالان اجتماعی جان خود را از دست می دهیم، حکومت با ناکارآمدی تمام نظاره گر وضعیت است و کار جدی ای نمی کند. مردم که از وضعیت به کلی خسته شده اند، قربانی اصلی ماجرا هستند و با گذشت هروز نا امیدی و بی اعتمادی شان نسبت به دولت بیشتر شده میرود. در چنین وضعیت نیاز است که حکومت افغانستان به حکم دین و به اساس قانون اساسی افغانستان مسؤل حفظ جان مال و ناموس تک، تک از شهروندان به خصوص علماء دانشمندان و سرمایه های معنوی کشور بوده و مکلف است تا در مورد سهل انگاری ننموده و وتدابیر جدی را بخاطر شناسایی و مجازات عاملین قتل های هدفمند و سائر جرائم سازمان یافته روی دست گیرد
تحقق صلح عادلانه، عاجل و دوامدار بزرگترین اولویت مردم افغانستان وحلال مشکلات امنیتی در کشور می باشد. حکومت افغانستان و حرکت طالبان باید هر چه زودتر راه آشتی و مصالحهء ملی در کشور را هموار نمایند، تا بیشتر ازین جوانان وطن طعمهء جنگ نگردیده و علماء، نخبه گان سیاسی، رسانه ای و اجتماعی کشور، یکجا با عامهء مردم به نابودی سوق داده نشوند.
[1] https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/persion/50492280/amp
[2] https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/persion/afganistan-50705628.amp
[3]https://www.aa.com.tr/fa/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C/%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86/1862841
[4] https://parstoday.com/dari/news/afghanistan-i110543
[5] https://www.afghanpaper.com/nbody.php?id=164545
[6] https://www.bbc.com/afghanistan-53849766.amp