گزارش سالانه ۱۴۰۲هـ.ش(بررسی وضعیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی افغانستان)
توسط: مرکز مطالعات استراتژيک و منطقوی
یادآوری: نسخۀ PDF این گزارش را از اینجا دانلود نمایید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آنچه درین شماره می‌خوانید:
- مقدمه
- وضعیت سیاسی-امنیتی
- وضعیت اقتصادي
- بررسی وضعیت تعلیمی، فرهنگی و صحی سال ۱۴۰۲ در افغانستان
- نتیجه
- پیشنهادات
- منابع
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقدمه
در سال ۱۴۰۲ خورشیدی تغییرات قابل توجهی در سیاست‌های داخلی امارت اسلامی در طول سال ایجاد نشده است؛ هنوز ساختار نظام تعریف نشده است. قانون اساسی ترتیب نگردیده است. حقوق سیاسی شهروندان همچنان مبهم است. اما در روابط خارجی و حوزه سیاست خارجی تغییراتی به وجود آمده است؛ چرا که امارت اسلامی نسبت به کشورهای منطقه، رویکرد تعاملی را در پیش گرفته است. برخی کشورهای همسایه در سال ۱۴۰۱ خورشیدی در مورد وضعیت امنیتی افغانستان نگرانی‌هایی ابراز نموده بودند؛ به همین دلیل روابط آنها با امارت اسلامی خوب نبود. اما در سال ۱۴۰۲ ه. ش امارت اسلامی تلاش کرد تا این روابط را بهبود بخشد و تا اندازه‌ای این نگرانی‌های امنیتی کشورهای منطقه را مرفوع سازد؛ در سال ۱۴۰۲ روابط با تاجیکستان نسبت به سال قبل بهبود یافت. روابط دیپلماتیک با چین به طور رسمی برقرار شد. ده‌‌ها بار با ایران دیدارهایی صورت گرفت و دو کشور در همکاری‌های دو جانبه به توافقاتی دست یافته‌اند. هند نیز در حال بازسازی روابط با امارت اسلامی است. اما پاکستان تنها کشوری است که روابط امارت با آن در سال ۱۴۰۲ بدتر شده است.
در بخش اقتصادی نیز بعضی محدودیت‌ها و تحریم‌های بین‌المللی در سال ۱۴۰۲ ادامه یافت، اما در سطح درآمدهای داخلی ۵٫۷ درصد افزایش را شاهد بودیم و دلیل آن نیز وصول شفاف درآمدهای ملی، مدیریت مؤثر بودجه و مالیات‌ها به طور منظم بود. در این سال یک سری پروژه‌های مهم اقتصادی با مجوز درآمد داخلی اجرا شد. نرخ تورم در سال ۱۴۰۲ خورشیدی کاهش یافت و افغانی ارزش خود را در برابر ارزهای خارجی حفظ کرده است. با آنکه محدودیت‌‌هایی در سیستم بانکی وجود داشت، اما نسبت به سال ۱۴۰۱ تغییر قابل توجهی داشت، زیرا پولی که پس از حکومت امارت اسلامی در بانک‌‌ها سپرده شد، می‌توان آن را در هر زمان و به هر میزان از بانک برداشت کرد و پولی که قبل از حاکمیت امارات در بانک‌‌ها است، میزان برداشت آن را افزایش یافته است. هفتاد هزار افغانی در هفته و دو و نیم لک افغانی در ماه قابل ارسال است که نسبت به سال گذشته افزایش را نشان می‌دهد.
با توجه به امنیت نسبی در سال ۱۴۰۲، جذب سرمایه گذاری خارجی افزایش یافته است. در سال ۱۴۰۲ سطح صادرات یک میلیارد و هشتصد و یازده میلیون دلار بوده که نسبت به سال ۱۴۰۱ خورشیدی در حدود ۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
امارت اسلامی پس از کسب قدرت، سیاست خارجی اقتصاد محور را اعلام کرد و بر اساس همین سیاست در سال ۱۴۰۲ با کشورهای منطقه و جهان ارتباط برقرار کرد. در سال جاری روابط اقتصادی با ازبکستان و ترکمنستان تقویت شده است، جلسات متعددی با ترکمنستان برای راه اندازی مجدد پروژه تاپی برگزار گردیده است، مبادلات اقتصادی با ایران و چین نیز افزایش یافته و شرکت‌‌های چینی حاضر به سرمایه گذاری در افغانستان شده‌اند.
در زمینه تعلیم و تحصیل، سال ۱۴۰۲ همچنان برای دختران خوب نبوده است، در این سال یک میلیون و ۴۰۰ هزار دختر در صنف ششم به بالا اجازه تحصیل نیافته‌اند. همچنان نزدیک به ۸۴ هزار تن در کانکور عمومی امسال شرکت کردند و اداره ملی امتحانات اعلام کرد که در آینده آزمون کانکور تخصصی می‌شود و همه در آزمون کانکور مرتبط با حرفه خود شرکت می‌کنند.
در این سال تغییراتی در برنامه آموزشی دانشگاه‌ها از جمله افزایش دروس و کریدیت‌های ثقافت اسلامی ایجاد شده است. همچنان تغییراتی در برنامه درسی مکاتب نیز ایجاد شده است که مضامین تعلیمات مدنی، فرهنگ و هنر از آن حذف شده و ساعات درسی مضامین تعلیمات اسلامی، قرآن کریم و کمپیوتر اضافه شده است.
پیرامون وضعیت فرهنگی در افغانستان باید گفت که روابط فرهنگی این کشور با کشورهای منطقه برجسته شده است. چنان‌چه سکتور صحت نیز دستاوردها و چالش‌‌هایی داشته است.
به طور خلاصه، این گزارش تحلیلی در سه بخش عمده (سیاسی-امنیتی، اقتصادی و فرهنگی) نگارش و در هر بخش تحلیلی از فعالیت‌‌های مرتبط ارائه شده است.
نسخه pdf این گزارش را از لینک زیر دریافت نماید.
https://csrskabul.com/wp-content/uploads/2024/07/Annual-report-for-year-1402.pdf