سیاست خارجی

تاجکستان و افغانستان به‌عنوان دو کشور همسایه، دارای پیشینه تاریخی، اشتراکات دینی، قومی، زبانی و فرهنگی که هرگز نمی‌توانند بدون داشتن روابط سیاسی حسنه احساس راحت نسبت به یکدیگر داشته باشند. هرچند که درحال حاضر روابط سیاسی دو کشور قطع می‌باشد اما وجود اشتراکات گسترده میان دو کشور داشتن روابط خوب را به سادگی فراهم می‌کند.

با توجه به موارد فوق به این نتیجه می‌رسیم که اگر حکومت آینده پاکستان توسط تیم انتخاباتی حزب مسلم لیگ به ائتلاف حزب مردم پاکستان تشکیل شود، به نسبت نارضایتی اکثریت مطلق شهروندان پاکستان( که در انتخابات خود را هواداران عمران خان معرفی نمودند. ) از حکومت، تشدید حملات تحریک طالبان پاکستانی و نهایتا رویکرد آزادی خواهانه و استقلال طلبانه ی افغان‌ها سبب خواهد شد که مقامات پاکستانی اتهاماتی را بر حکومت افغانستان وارد کنند و این فضای روابط میان امارت اسلامی و پاکستان را تیره تر خواهد کرد. و این معضل بالای اقتصاد افغانستان از بابت خلق اصطکاکات در مسیر تجارت به آسیایی جنوبی و حتی چین از سوی پاکستان و همچنین ایجاد فشار سیاسی که می‌تواند آینده‌ی ناخوشایندی به امارت اسلامی داشته باشد، تأثیری بزرگی خواهد گذاشت.

د پورتنیو څرګندونو پر بنسټ، موږ دې پایلې ته رسیږو چې که د پاکستان راتلونکی حکومت د پاکستان د خلکو د ګوند او د مسلم لیګ ګوند د ټاکنیز ټیم د ایتلاف لخوا جوړ شي. د عامه وګړو د رضایت خلاف (چې ځانونه یې په ټاکنو کې د عمران خان د پلویانو په توګه معرفی کول) له حکومت څخه، د پاکستاني طالبانو د بریدونو شدت او په پای کې د افغانانو د ازادۍ او خپلواکۍ غوښتونکو چلند به د دې لامل شي چې پاکستاني چارواکي پر افغانان حکومت تور پورې کړي. او دا به د اسلامي امارت او پاکستان تر منځ اړیکې خړې پړې کړي.  او دغه ستونزه به د افغانستان پر اقتصاد  چې له پاکستان څخه جنوبي اسیا او حتی چین ته د سوداګرۍ په لاره کې د لانجې د رامنځته کېدو او همدارنګه د سیاسي فشارونو د رامنځته کېدو له امله چې د اسلامي امارت لپاره ناخوښ راتلونکی وی، ډېره اغېزه  ولري.

شاید عمده‌ترین توجه جهت همکاری به مهاجرین و یا برگشت آن‌‌ها به کشور، برداشتن عوامل مهاجرت در یک کشور باشد. اما در افغانستان هر نظامی که رویکار آمده تلاش کرده است پالیسی نرمی را نسبت به مهاجرین اتخاذ نماید و لکن اغلب نتوانسته اند عوامل مهاجرت را رفع و زمینه عودت اتباع این کشور را فراهم نمایند.

د دولتونو د رسميت پېژندنې لپاره نړيوال حقوقي معيارونه شته، خو د حکومتونو رسميت پېژندنه يوه سياسي پروسه ده او هر هېواد خپلو ګټو ته په کتو د يو نوي حکومت رسميت پېژندلو ته اقدام کوي.

پياوړی مرکزي حکومت، د امنيت او ثبات ټېنګښت، د نشه يي توک دکښت او توليد کمښت، سيمه ييزې اقتصادي پروژې او له ګاونډيو او سيمه له هېوادونو سره د اړيکو پراختيا هغه څه دي چې افغانستان نړيوالې ټولنې  سره د تعامل  لپاره مقدمه او لاسته راوړنې  ګڼې، خو په داخل کې  د نجونو د تعليم مخنیوی، د ښځو کار او ټولشموله حکومت هغه ستونزې دي چې د اسلامي امارت د رسميت پېژندنه دروازه يې تړلې دی او نړيواله ټولنه له تعامل څخه راګرځوي.

ایالات متحده آمریکا نیز باید مسیر تحریم ها و زور را رها کند زیرا از یک طرف امارت اسلامی را تحت تأثیر قرار نمی دهد و از طرف دیگر راه حل مناسبی برای احیای روابط نیست، بلکی تعامل و مذاکره راه خوبی برای حل مشکلات می باشد تا ایالات متحده آمریکا باید از آن استفاده کند.

امارت اسلامی افغانستان در زمینه به رسمیت شناختن گام های سازنده را بردارد؛ اگرچه این پیشنهاد به محتوای این تحلیل مرتبط نیست. اما فرصتی برای اجرای پیشنهادات دیگر ایجاد می کند.

اینکه سیاست اقتصادی ایران در قبال افغانستان سه موضوع عمده را شامل می‌شود موضوع نخست رشد صادرات و رساندن آن به ده میلیارد دالر و موضوع دوم استفاده از مسیر افغانستان برای دسترسی به آسیای مرکزی و چین و سوم سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیربنایی در افغانستان می‌باشد.

د افغانستان په اړه د ایران په اقتصادي سیاست کې درې عمده مسایل شامل دي، لومړۍ مسأله د صادراتو وده او د هغې لس میلیارد ډالرو ته رسول او دویمه مسأله منځنۍ اسیا او چین ته د لاسرسي لپاره د افغانستان د جغرافیې کارول دي او درېیمه په افغانستان کې د زیربناوو په برخو کې پانګونه ده.که څه هم په تېر او اوس دواړو کې د سوداګرۍ توازن د ایران په ګټه دی، خو افغانستان د ځواک د مهمو نقطو په توګه له څو لارو کولای شي له ایران سره اقتصادي تعامل د زیاتوالي لپاره وکاروي.